18 Kasım Antibiyotik Farkındalık Günü

Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası

Antibiyotikler, bakterilere bağlı gelişen enfeksiyonların tedavisi veya önlenmesi amacıyla kullanılan ilaçlardır. Antibiyotik terimi eski yunan kaynaklarında geçmekte olup, anti kelimesi karşı, bios kelimesi de yaşam anlamına gelmekte olup, antibiyotik yaşama karşı kullanılan maddeler olarak tanımlanmıştır. Tarihin en eski döneminden beri antibiyotikler hastalıkların tedavisinde kullanılmıştır. Ancak şu durum unutulmamalıdır; Enfeksiyonlar sadece bakterilere bağlı gelişmezler, başka hastalık etkenleri de enfeksiyon gelişimine yol açmaktadır. Bunlar arasında virüsler, parazitler ve mantarlarda bulunmaktadır. Sayılan etkenler arasında antibiyotikler sadece BAKTERİLERE karşı etkilidir. Diğer hastalık etkenlerine etkileri YOKTUR. Özellikle kış aylarında sıklıkla hastalık gelişimine yol açan grip, COVID-19, nezle, soğuk algınlığı gibi virüslarla gelişen hastalıklara karşı hiçbir etkileri bulunmamaktadır. Antibiyotiklerin hiçbir tedavi edici etkileri olmadığı hastalıklara karşı gereksiz yere yanlış ve yaygın kullanımı sonucunda hızla antibiyotiklere karşı direnç gelişebilmektedir. Antibiyotik direnci, bakterilerin antibiyotik varlığında çoğalabilmeleri ve canlılıklarını sürdürebilme durumudur. Antibiyotik direncinin varlığı ve/veya artması durumunda tedavi amacıyla kullanılan antibiyotikler bakterileri öldürmeyecek ve dirençli bakterilerin oluşturduğu enfeksiyonlar da hayatı tehdit eden durumların ortaya çıkmasına ve hatta ölüm gelişmesine yol açabilecektir. Bugün antibiyotiklerle kolaylıkla tedavi edebildiğimiz zatüre, sellülit, pyelonefrit gibi hastalıklar, kullandığımız antibiyotiklere direnç kazanması durumunda tedavi edilemez hale gelmesi kaçınılmazdır. Bu durum da enfeksiyon hastalıklarının tedavi edilemediği antibiyotik öncesi dönemleri tekrar yaşanması söz konusu olabilecektir.

Antibiyotikler, ülkemizde en çok kullanılan ilaçlar arasındadır. Bunun en önemli sebeblerinden biri antibiyotiklerin gereksiz ve yanlış kullanımıdır. Yapılan araştırmalarda, en çok nezle, grip, farenjit ve bronşit gibi etkenin çoğunlukla viral etkenler olduğu durumlarda antibiyotiklerin gereksiz ve yanlış kullanımı olduğu görülmüştür. Bu hastalıklarda etkili olmadığı halde antibiyotik kullanılması direncin artmasına yol açmaktadır. Antimikrobiyal direnç sadece ülkemizin sorunu olmayıp dünya üzerindeki pek çok ülkenin sorunudur. Bu global nedenden dolayı Dünya Sağlık Örgütü dünya genelinde farkındalık yaratabilmek için 18-24 kasım haftasını antimikrobiyal farkındalık haftası olarak ilan etmiştir. Bu farkındalık haftasındaki amaç antibiyotiklerin doğru kullanımı konusunda toplumsal farkındalığı ve duyarlılığı artırmaktır. Ayrıca 18 Kasım Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü olarak da ilan edilmiş ve bu günde Avrupanın çeşitli ülkelerinde farkındalık etkinlikleri düzenlenmektedir.

Dünya Sağlık Örgütünün 2024 yılı antibiyotik farkındalık haftası için teması ‘Eğitin, Savunun, Hemen Harekete Geçin’ olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda Giresun Eğitim ve Araştırma hastanesinde 18 Kasım 2024 tarihinde antibiyotik farkındalık etkinliği düzenlenmiştir. Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi Akılcı İlaç Kullanım Ekibi tarafından stant hazırlanmış, halkımıza antibiyotiklerin gereksiz ve yanlış kullanımı hakkında bilgiler verilmiş ve broşürler dağıtılmıştır. Bu bağlamda halkımıza antibiyotiklerin viral hastalıklara etkili olmadığı, hekim tavsiyesi dışında antibiyotik kullanılmaması gerekliliği ve antibiyotikleri hekimlerin önerdiği doz ve sürede kullanmaları gerekliliği tekrar hatırlatılmıştır.