Lenfoma 15 Eylül Dünya Farkındalık Günü

Lenfoma : vücudumuzun savunma ağı olarak tanılanabilecek olan lenfatik sistem, lenf nodları ve bir farklı organ ve sitem içerisinde yer alan lenfoid dokularda kaynaklanan habis hastalıklara lenfoma denir. Hodgkin ve non-hodgkin lenfoma olmak üzere temel olarak ikiye ayrılır. Tüm yaş gruplarında ve her iki cinsiyette de görülür. Lenfomanın neden geliştiği tam olarak ortaya konulamamış olmakla birlikte bazı durumların lenfoma riskini arttırdığı bilinmektedir.

1- Bazı kimyasal maddelere maruz kalma ( benzen gibi kimyasal çözücüler, böcek ilaçları, kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları)

2- Lenfomanın genetik geçişi bilinmemektedir ancak 1. Derece akrabada lenfoma olması riski arttırır

3- Radyasyon maruziyeti

4- Otoimmün hastalıklar riski artırır ( bağışıklık sistem bozuklukları ile seyreden çeşitli hastalıklar örneğin romatizmal hastalıklar )

5- Doğuştan yada kazanılmış bağışıklık sitem yetersizlikleri

6- Bazı enfeksiyon etkenleri (Ebstein Bar Virüs , HIV gibi…)

En sık görülen belirtisi boyun, koltuk altı, kasık ve köprücük kemiği üstü bölgelerde ortaya çıkan ve giderek büyüyen ağrısız kitleler şeklinde ortaya çıkan lenf bezi büyümeleridir. Lenf bezleri enfeksiyonlarla savaş esnasında sıklıkla normal durumlarda da büyüyebilmektedir. Ancak uygun tedavi ile yada enfeksiyonu kendiliğinde düzelmesi ile lenf bezi büyümesinin gerilemesi gerekmektedir. Ancak lenfomada lenf bezi büyümesi enfeksiyon ile direkt ilişkili değildir enfeksiyona yönelik tedavilere yanıt vermez ve giderek büyür.

Lenf bezi büyümelerinin yanı sıra lenfomalar birçok farklı dokudan kaynaklanabildiğinden belirti yelpazesi geniştir. Diğer sık görülen belirtileri; 28C ve üzerine çıkan tekrar eden ateş, belirgin kilo kaybı ve geceleri ortaya çıkan iç çamaşır değiştirmeyi gerektiren terlemedir.

Kabul edilmiş bir tarama yöntemi olmadığında ulusal kanser tarama programında yer alamamaktadır bu nedenle kişilerin yukarıda anlatılan belirtilerin ortaya çıkması durumunda öncelikle aile hekimlerine danışmaları erken tanı önem arz etmektedir.

Tanı için ince iğne biyopsileri yetersiz olmaktadır. Kesin tanı için eksizyonel biyopsi olarak tanımlanan anormal büyüyen bir lenf bezinin tamamının çıkarılması gerekir. Bu işlemin yapılamadığı durumlarda ise trucut biyopsi denilen kalın iğne biyopsilerine başvurulabilir.

Hastalığın yayımın belirlenmesi tedavi başarısının öngörülmesinde çok önemlidir ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi tanı ve tedavi planında çok önemlidir PET -BT ise daha çok tanı için değil hastalığın yayılımının ve tedavi cevabının belirlenmesinde çok önemlidir.

Tedavi başarısını lenfomanın türü , yayılım hızı, tutulu alanların yaygınlığına göre değişkenlik göstermektedir. Bunun birlikte tedavi genel olarak değerlendirildiğinde diğer kanser türlerine göre son derece başarılıdır. Özellikle son yıllarda geliştirilen hedefe yönelik ilaçlarını kullanıma girmesi ile tedavi başarısı son derece artmıştır

Özetle lenfoma aslında sık görülen ancak toplumda az bilinen tedavisi mümkün önemli bir hastalıktır. Özellikle lenfoma riski yüksek kişiler yukarıda anlatılan belirtiler ortaya çıktığında uygun hekime başvurması son derece önemlidir.

Dr. Öğr. Üyesi Hasan Mücahit Özbaş

Hematolji Kliniği